Arabulucu, taraflar arasındaki uyuşmazlık konusunun çözülmesinde rol oynayan, süreci yöneten tarafsız ve bağımsız üçüncü gerçek kişidir.
Öncelikle arabulucu olmak için gereken şartları belirtmekte fayda görüyoruz. Şöyle ki;
Bir kişinin arabuluculuk yapabilmesi için arabulucular siciline kayıt olması gerekmektedir. Arabulucular siciline kayıt ise belli şartlara bağlanmıştır. Sicile kaydolmak için;
· Türk vatandaşı olmak
· Mesleğinde en az 5 yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olmak
· Tam ehliyetli olmak
· 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak,
· Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak
· Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı sınavda başarılı olmak gerekmektedir.
Kanun maddesinden de görüleceği üzere; (1) arabulucu olmak için Türk vatandaşı olma şartı aranacağı için yabancı kişilerin arabuluculuk yapması mümkün değildir. Aranan diğer şartlardan biri de hukuk fakültesi mezunu olma şartıdır. O halde, arabuluculuk siciline kayıtlı olmak kaydıyla, avukatlar arabuluculuk yapabilirler.
Arabuluculuk sürecini idare eden ve uyuşmazlığın çözülmesinde önemli rol oynayan arabulucuda bulunması gereken temel birtakım özelikler vardır. Bunlara örnek olarak;
-Tarafsız olmak
-İyi bir dinleyici olmak
-Esnek olmak
-Kolay anlaşılır olmak
-Süreci yönetme becerisine sahip olmak
-Bir anlaşmazlığın dinamiklerini ve karmaşıklığını hızlı bir şekilde anlama yetisine sahip olmak
-Empati anlayışına sahip olmak
-Dürüst ve Güvenilir olmak
-Eleştirilere açık olmak
-Uygun, Ayrımcı olmayan bir anlayışa sahip olmak
-Sabırlı olmak verilebilir.
ARABULUCUNUN GÖREVLERİ
Arabulucu, tarafların birbirlerini dinleyerek anlamalarını ve çözüm üretmelerini sağlayan ve süreci idare eden kişidir. Bu denli önemli bir işlevi olan arabulucunun tabi olarak bazı temel görevleri mevcuttur.
Bu görevlerden kısaca bahsedecek olursak;
Arabulucu, sürecin yöneticisidir. Zira arabuluculuk süreci boyunca, arabulucu taraflarla birlikte ve ayrı ayrı görüşmeler yapacak olup, görüşme sürelerini, ortamı, kimlerin görüşmelere katılacağını düzenlemek ve gizliliğin korunmasını sağlamak arabulucunun görevleri arasındadır.
Arabulucu taraflar arasında iletişim sağlayıcısı olarak görev görür. Uyuşmazlıkların temelinde çoğunlukla taraflar arasındaki iletişim bozukluğu yatmaktadır. Bu gibi durumlarda arabulucu nezdinde doğru iletişim kanallarını kullanan tarafların uyuşmazlığı çözerek anlaşmaya vardırma ihtimalleri de daha yüksektir.
Arabulucu, ayrıca tarafları bilgilendirici bir görev de üstlenir. Zira arabulucu, sürece ve sürecin aşamalarına ilişkin genel olarak tarafları aydınlatarak tarafların birbirlerine karşı olan tutumlarının ne şekilde olması gerektiğine ilişkin de tarafları bilgilendirir.
Arabulucu aynı zamanda çözüm odaklıdır. Arabuluculuk kurumunun temelinde tarafları çözüme kavuşturarak uyuşmazlığı sonlandırmak yatar. Arabulucu da, müzakere aşamasında taraflar için olası çözüm seçeneklerini tarafların önüne sererek bu seçenekleri çeşitlendirir. Zira tarafların uyuşmazlık çözüm sürecinde bazı noktalarda takılarak çözüme giden yolun önünü kapatmaları çok olasıdır. Bu gibi durumlarda arabulucu yeni çözüm ve önerilerle uyuşmazlık sürecini yönetmelidir.
İyi bir arabulucu; tarafları aktif dinleme, taraflarla iyi iletişim kurma, uyuşmazlığa konu olayları doğru olarak özetleme becerilerine sahip olmalıdır. Bunlara ek olarak doğru ve yerinde sorular sorarak uyuşmazlığın çözümünde olumlu etkiler yaratacak noktaları yakalamalıdır.
Sayılan tüm bu görevler ve özelliklerin iyi bir arabulucuda bulunması gerekmektedir ki uyuşmazlık da başarı ile çözüme kavuşturulabilsin. Aksi takdirde, Arabulucu tarafından yönetilen çözüm sürecine herhangi bir katkısı olmayacaktır.
NTN Arabuluculuk Merkezi, alanında uzman, görev ve sorumluluklarının farkında olan arabulucuları ile hizmet vermekte olup hızlı ve etkili bir şekilde ihtilafların neticelendirilmesi için özenle çalışmaktadır.